Historia obecnego Białostockiego Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie z siedzibą przy ul. Ogrodowej 12 sięga 1953 roku. Placówka nosiła wtedy nazwę Szpitala Położniczo-Ginekologicznego Początkowo jako poradnia onkologiczna z oddziałem liczącym zaledwie 10 łóżek, rozwijała się w imponującym tempie. Dziś to między innymi nowoczesny blok operacyjny, pracownia endoskopii, Zakład Fizyki Medycznej, Zakład Medycyny Nuklearnej i inne.
W Białymstoku priorytetem jest więc nie tylko leczenie nowotworów, ale w parze z nim idzie również profilaktyka, a całość pozostaje na imponującym poziomie.
Jeszcze nieco o historii
Inaczej niż w przypadku klinik i szpitali powstałych w ostatnich latach, które już na starcie korzystały ze zdobyczy technologicznych, te ze znacznie dłuższą historią są najlepszym przykładem sukcesywnego rozwoju medycyny. Dawny Szpital Położniczo-Ginekologiczny przekształcał się stopniowo, dając coraz więcej miejsca pacjentom onkologicznym. W 1977 r. powstał Specjalistyczny Onkologiczny ZOZ w Białymstoku, który w roku 1993 przekształcono w jednostkę samodzielną – Regionalny Ośrodek Onkologiczny im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Już wtedy na przyjęcie pacjentów gotowych było 178 łóżek.
W międzyczasie zmieniały się nazwy placówki i miały miejsce poszczególne przekształcenia (na przykład przekształcenie w 1998 roku na samodzielny publiczny ZOZ Białostocki Ośrodek Onkologiczny im. Marii Skłodowskiej-Curie). Wraz z tymi zmianami szły większe możliwości dotyczące działania, prowadzenia badań, ale przede wszystkim – możliwości niesienia realnej pomocy pacjentom onkologicznym.
Zmiany, zmiany
Gdy mowa o samej onkologii jako dziedzinie, kontekst historyczny jest znacznie szerszy, a przełomowe wydarzenia miały miejsce jeszcze przed powstaniem Szpitala Położniczo-Ginekologicznego.
Przełomowy był między innymi koniec XIX wieku.
Na tle światowej medycyny
W rozwoju światowej medycyny mieli udział również Polacy.
- Rok 1898 przyjmuje się jako datę odkrycia radu, czyli pierwiastka o właściwościach promieniotwórczych. Chlorek i węglan radu stosowane były w terapiach nowotworowych, lecz z czasem zaprzestano ich stosowania ze względu na wysoką radioktywność. Odkrycia dokonali Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie.
- 1951, a następnie 1962 rok – z polecenia Ministrów: Zdrowia i Opieki Społecznej, Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Komunikacji wydano Karty Zgłoszenia Nowotworu Złośliwego o sygnaturze MZ/N-1; tym samym wszystkie placówki medyczne oraz lekarze zostali zobowiązani do zgłaszania każdego przypadku nowotworu złośliwego.
- W 1985 r. Wilhelm Roentgen odkrył tzw. promieniowanie X, które przenikało przez tkanki miękkie i było pochłaniane przez kości. Późniejsze badania pokazały, że za pomocą tych promieni można walczyć z niektórymi odmianami nowotworów. Był to początek radioterapii.
- Zapadalność na nowotwory i umieralność z ich powodu zmniejszyła się po raz pierwszy w skali światowej w 1990 roku (zapadalność z 511 do 473, a umieralność z 215 do 178 na 10000 osób; Vincent DeVita i Steven Rosenberg, 2012 r.)
Co do naszej tytułowej placówki, kolejne kluczowe wydarzenia po roku 1998 roku miały miejsce już w XXI wieku, czyli w czasach najbardziej nam współczesnych.
Onkologia, ul. Ogrodowa. Zgodnie z dyrektywami unijnymi i nie tylko
Doskonalenie Centrum Onkologii przy ulicy Ogrodowej w kwestii wyposażenia również jest kwestią godną uwagi. Od 2004 roku Zakład Radioterapii ma nowoczesną linię radioterapeutyczną firmy Elekta, w 2006 roku zakupiony został cyfrowy aparat rezonansu magnetycznego, a w roku 2012 aparat do hipertermii głębokiej.
Tak diagnostyka, jak i leczenie były więc coraz bardziej zaawansowane, z biegiem lat doposażane i udoskonalane były kolejne części szpitala.
Istotne znaczenie miało przy tym również uczestnictwo w programach unijnych i korzystanie z poszczególnych grantów. Bieżące to między innymi „Program rehabilitacji osób z chorobą onkologiczną ułatwiający powrót do pracy”na lata 2017-2021, w ramach którego wsparcie może uzyskać łącznie 4900 mieszkańców województwa podlaskiego w wieku 20-64 lat. To ważne i potrzebne inicjatywy.
Izba przyjęć onkologii z wejściem od ulicy Warszawskiej
Rozbudowa BCO zakończona w 2015 roku zaowocowała powstaniem nowego, dwupiętrowego budynku szpitala, do którego to budynku można wejść również od ulicy Warszawskiej. Mieszczą się tam poradnie onkologii, a sam obiekt to 10 poradni i 17 nowoczesnych gabinetów.
Są tam również:
- stanowiska do chemioterapii,
- cztery sale operacyjne,
- sala intensywnego nadzoru medycznego i wybudzeń,
- oddział chirurgiczny z pododdziałem leczenia bólu.
Udogodnieniem dla odwiedzających jest między innymi przestronny parking podziemny.
Onkologia w liczbach – warto mówić o faktach
Białostockie Centrum Onkologii w ubiegłym roku udzieliło niemal 95 000 porad, przeprowadzono 8 700 badań mammograficznych i 11 000 tomografii komputerowych. Chemioterapii poddało się łącznie 18 000 pacjentów, z czego 16 000 w Pododdziale Chemioterapii Dziennej (dane ze strony internetowej BCO). Na tle ogólnopolskich i światowych statystyk dotyczących nowotworów wygląda to imponująco.
Chociaż u osób z województwa podlaskiego i mazowieckiego stwierdza się najmniej przypadków nowotworów złośliwych na 100 000 mieszkańców w skali kraju, liczby te nadal są wysokie. Co prawda to mniej niż 360 nowych zachorowań rocznie w 2015 roku, lecz niezmiennie osoby takie wymagają fachowej pomocy.
Między innymi w białostockiej placówce mogą taką pomoc uzyskać, a docelowo odbyć terapię w nowoczesnych, komfortowych warunkach.
Jak na tym tle wygląda onkologia dziecięca
W statystykach onkologicznych mianem dziecka określane są osoby od narodzin do 19 roku życia. W tej rozległej grupie wiekowej liczba zachorowań na nowotwory złośliwe jest najniższa, na przykład w roku 2011 w Polsce było to 0,8% ogółu zachorowań nowotworowych. Problemem pozostaje jednak zbyt mała liczba specjalistów z zakresu onkologii i hematologii dziecięcej (mniej niż 1 specjalista na 100 000 mieszkańców; dane GUS, stan na dzień 30 września 2017 r.).
Tym bardziej ważna jest fachowa diagnostyka oraz szybkie wdrożenie leczenia.
Szpital onkologiczny w Białymstoku i inne miejsca dla pacjentów onkologicznych
Tak w BCO przy ulicy Ogrodowej, jak również w innych białostockich szpitalach, przychodniach oraz gabinetach lekarskich można uzyskać fachową pomoc. Zarówno w przypadku obciążeń genetycznych, jak również widząc u siebie lub swoich bliskich niepokojące lub nietypowe objawy dotyczące stanu zdrowia warto skorzystać ze specjalistycznych konsultacji.
Współczesna wiedza medyczna oraz dostęp do nowoczesnego sprzętu sprawiają, że specjaliści skutecznie pomagają pacjentom w różnych stadiach nowotworów złośliwych i szeroko pojętych chorób nowotworowych.